رشد سریع فن‌آوری‌های ارتباطی اعم از انواع تلویزیون‌های ماهواره‌ای و کابلی، اینترنت، شبکه‌های مجازی، سایت‌های مختلف و ناتوانی دستگاه‌های رسمی دیپلماسی در رقابت با رسانه‌ها، دولت‌ها را با این حقیقت روبه‌رو کرده که شکل نوینی از دیپلماسی با استفاده از رسانه‌های ارتباط جمعی وارد عرصه‌ی معادلات بین‌المللی شده است و رسانه‌ها پدیده‌ای هستند، که به خوبی می‌توان از آن‌ها به‌عنوان عنصری استراتژیک و تعیین‌کننده یاد کرد.
محقق در این مقاله تلاش نموده است، در میان انبوهی از این وسایل ارتباطی نوین به نمونه‌ی کوچکی از آن (سایت ویکی‌لیکس) اکتفا نموده و زوایای خاصی از آن را بررسی نماید.
در این مقاله مواردی چون 1) دیدگاه‌های مختلف به ویکی‌لیکس همراه با نظریات مطرح شده 2) آیا فضای دیپلماتیک می‌تواند از ویکی‌لیکس به‌عنوان یک ابزار در جهت اهداف خود بهره بگیرد؟ 3) سیر تکامل دیپلماسی (از گذشته، تا آینده) با توجه به استفاده و بهره‌گیری از ویکی‌لیکس؛ مورد بررسی قرار می‌گیرند.
در ابتدا لازم است، به اختصار تاریخچه و اهداف این سایت و سپس تاکتیک‌ها، سناریوها و نظریه‌های مطرح‌شده را عنوان نماییم.
در عصر کنونی دیپلماسی و سیاست خارجی کشورها به‌عنوان یک عامل تعیین‌کننده در نظام بین‌الملل تحت تاثیر و تعامل تحولات شگرف در عرصه‌ی ارتباطات قرار گرفته است. به طوری‌که «دیپلماسی رسانه‌ای» به‌عنوان یکی از شاخه‌های اصلی فعالیت‌های دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی پدیدار شده است و بخش قابل توجهی از دیپلماسی عمومی کشورهای به ویژه قدرتمند جهانی را به خود اختصاص داده است.
از این منظر گروهی از محققین و کارشناسان این‌گونه تحلیل می‌نمایند که اساسا دیپلماسی از رسانه‌ها در جهت ارتقای سیاست خارجی کشورها استفاده می‌کند و رسانه به‌عنوان ابزاری در دیپلماسی تلقی می‌شود که با استفاده از آن، دیپلمات‌ها و سیاست‌مداران می‌توانند نیات و مقاصد خود را به‌عنوان دیپلماسی، مورد محک و در معرض چالش‌های دیپلماتیک قرار دهند. براساس این تحلیل‌ها، رسانه‌ها بر دیپلماسی و سیاست خارجی کشورها تاثیرگذار بوده و دیپلماسی رسانه‌ای نیز عمدتا در راستای سیاست خارجی، منافع ملی کشورها و تاثیرگذاری بیشتر بر افکار عمومی و تغییر و تحولات عمل می‌نماید.
در حالی‌که گروهی دیگر اعتقادی به تاثیرگذاری رسانه‌ها بر تصمیم‌گیری‌های سیاست خارجی ندارند و این‌گونه تحلیل می‌نمایند که شواهد متقن در مورد تاثیرگذاری رسانه‌های جمعی بر تصمیم‌گیری‌های سیاست خارجی وجود ندارد و تصمیم‌گیرندگان به ندرت تصمیم‌های خود را به خاطر رسانه‌ها تغییر می‌دهند. هر چند که ممکن است به خاطر رسانه‌ها، ناگزیر از واکنش نشان دادن باشند. در این تحلیل، نفوذ و تاثیر دولت به‌عنوان تصمیم‌گیرنده، بر رسانه‌ها بیشتر است.
لذا ضروری است به دیپلماسی رسانه‌ای که یکی از واقعیت‌های جهان امروز است به صورت بنیادی و راه‌بردی پرداخته شود و ابعاد مختلف رسانه‌ای-سیاسی آن مورد بررسی قرار گیرد. در این مقاله از میان تمامی وسایل ارتباط‌جمعی و رسانه‌ها بر سایت ویکی‌لیکس تمرکز نموده‌ایم.
گذری کوتاه بر ویکی‌لیکس
ویکی‌لیکس در سال ٢٠٠٦ ثبت و توسط سایت «سان‌شاین پرس» حمایت شده و در دسامبر همان سال برای اولین‌بار اخبار افشاگرانه‌ی خود را منتشر کرد. این خبر سندی درباره‌ی واقعه‌ی ترور در سومالی بود.
در سال ٢٠٠٧ در ماه ژانویه جولیان آسانژ به‌عنوان مدیرعامل و سخن‌گوی این سایت برگزیده شد. در واقع وی یکی از هکرهای سال‌های گذشته بود که در اولین مصاحبه خود اعلام کرد که ٢/١ میلیون سند افشاگرانه در دست دارد که به تدریج در اختیار رسانه‌ها قرار می‌دهد.
در نوامبر سال ٢٠٠٧ اولین لینک پرسروصدا منتشر شد که درباره‌ی دفترچه‌ی دستورالعمل ارتش آمریکا درباره‌ی کمپ دلتای گوانتانامو بود.
در سپتامبر سال ٢٠٠٨ در بحبوحه‌ی انتخاباتی آمریکا برای ریاست‌جمهوری سومین خبر جدی خود را منتشر کرد که اطلاعات به‌دست‌آمده از ایمیل یاهوی هک‌شده‌ی سارا پالین بود که با مک‌کین در رقابت انتخاباتی به سر می‌برد. بعد از انتشار این اطلاعات پالین به این موضوع اعتراض کرده و این افشاگری باعث شکست وی در رقابت انتخاباتی شد.
پس از یک تلاش چندساله از سال ٢٠٠٦ تا سال ٢٠٠٩ سایت ویکی‌لیکس به‌عنوان سایت پررجوع انتخاب شده بود اما در دسامبر سال ٢٠٠٩ به دلیل کم‌بود منابع مالی این سایت اعلام کرد که تا مدتی به صورت تعلیق در می‌آید. این وضعیت از نوامبر سال ٢٠٠٩ تا فوریه‌ی سال ٢٠١٠ ادامه داشت و پس از آن مجددا شروع به کار کرد اما زمانی که دوباره این سایت راه‌اندازی شد دیگر براساس محیط مشارکتی web2.0 کار نکرد.
در آوریل سال ٢٠١٠ اولین تصویر ویدیویی از سوی این سایت منتشر شد که این تصویر متعلق به هلی‌کوپتری آپاچی در عراق بود که به عده‌ای از مردم غیرنظامی حمله می‌کرد. دو خبرنگار رویترز نیز در این میان کشته شدند.
اکنون این سایت براساس Web2.0 برنامه‌ریزی شده، که براساس آن اطلاعات توسط کاربران این سایت دریافت می‌شود و بعد در اختیار عموم قرار می‌گیرد.
مکانیسم کار این سایت مثل ویکی‌پدیا است، هر کسی می‌تواند مطلب پست کند، مطلب ویرایش کند، هیچ‌کس نیازی به داشتن دانش خاصی در زمینه‌ی فن‌آوری ندارد.
افشاگران
می‌توانند اطلاعات را به صورت ناشناس و غیرقابل ردیابی، ارسال کنند
.
اهداف ویکی‌لیکس
ویکی‌لیکس یک سازمان رسانه‌ای غیرانتفاعی است. هدف سازمان این است که اخبار و اطلاعات مهم را در اختیار مردم قرار دهند. راهی نوآورانه، ایمن و ناشناس فراهم می‌کنند تا منابع بتوانند اطلاعات خود را به خبرنگاران برسانند (نام این ابزار «صندوق الکترونیک» است). یکی از مهمترین فعالیت‌های ایشان این است که علاوه‌بر گزارش‌های خبری، منابع اصلی را نیز منتشر کنند تا هم خوانندگان و هم تاریخ‌نگاران بتوانند سند صحت گزارش‌ها را ببینند.
این سازمان، سازمان جوانی است که به سرعت رشد کرده، و بر شبکه‌ای از افراد داوطلب در سراسر جهان متکی است.
ویکی‌لیکس در برابر حمله‌های حقوقی و سیاسی دوام آورده و پیروز شده است. اصول گسترده‌تری که پایه‌ی کارشان را تشکیل می‌دهند عبارتند از دفاع از آزادی بیان و نشر، بهبود سابقه‌ی تاریخی مشترک انسان‌ها، و پشتیبانی از حق همه‌ی جوامع برای این‌که تاریخی نو بیافرینند.
این حقوق را از منشور جهانی حقوق بشر استخراج می‌کنند؛ به ویژه، ماده‌ی ۱۹ منشور الهام‌بخش خبرنگاران و دیگر داوطلبان می‌باشد.
طبق ماده‌ی ۱۹ این منشور، همه باید از حق آزادی نظر و بیان برخوردار باشند؛ این حقوق، حق حفظ عقیده، بدون مداخله‌ی دیگران و حق جست‌و‌جو، دریافت و انتقال اطلاعات و افکار از طریق هرگونه رسانه، بدون توجه به مرزها را در بر می گیرند.
اعضای این سازمان با این ماده و سایر مواد منشور جهانی حقوق بشر موافقند و می‌کوشند به آن‌ها عمل نمایند.
انتشار اطلاعات، شفافیت را بهبود می‌دهد و این شفافیت جامعه‌ای بهتر برای همه‌ی مردم به‌وجود می‌آورد. موشکافی دقیق به کاهش فساد و تقویت دمکراسی در همه‌ی نهادهای اجتماعی، از جمله دولت، شرکت‌های تجارتی و سایر سازمان‌ها می‌انجامد. رسانه‌های سالم، فعال و کنجکاو در رسیدن به این هدف نقشی حیاتی دارند. ویکی‌لیکس ادعا دارد که ما بخشی از آن رسانه‌ها هستیم.
موشکافی دقیق به اطلاعات نیاز دارد. در طول تاریخ، به‌دست آوردن اطلاعات با هزینه‌های اقتصادی، انسانی و حقوق بشری همراه بوده است. در نتیجه‌ی پیشرفت‌های فنی -به‌ویژه در اینترنت و رمزنگاری- می‌توان خطر انتقال اطلاعات مهم را کاهش داد. دیوان عالی ایالات متحده‌ی آمریکا در حکم تاریخی خود درباره‌ی «اسناد پنتاگون» گفت: «تنها مطبوعات آزاد و نامحدود می‌توانند فریب‌کاری در دولت را به گونه‌ای موثر افشا کنند.»
دست‌اندرکاران ویکی‌لیکس معتقدند که تنها مردم خود یک کشور نیستند که دولت خود را به درست‌کاری متعهد می‌کنند، بلکه مردم کشورهای دیگر نیز از طریق رسانه‌ها آن دولت را زیر نظر می‌گیرند.
در سال‌هایی که به تاسیس ویکی‌لیکس انجامید، دیدیم که از استقلال رسانه‌های جهان و جرات آنان برای طرح پرسش‌های سخت از دولت‌ها، شرکت‌ها و نهادهای دیگر کاسته شد. به اعتقاد ایشان، باید در این وضعیت تغییری حاصل می‌شد.
ویکی‌لیکس
نمونه‌ی تازه‌ای برای روزنامه‌نگاری فراهم کرده است. آن‌ها می‌گویند: «ما چون به دنبال
سود نیستیم به جای پیروی از نمونه‌ی سنتی رقابت با رسانه‌های دیگر، با سایر رسانه‌ها
و موسسات انتشاراتی در سراسر جهان هم‌کاری می‌کنیم. ما اطلاعات را احتکار نمی‌کنیم؛
بلکه اسناد اصلی را همراه گزارش‌های خبری خود منتشر می‌کنیم. خوانندگان می‌توانند حقیقت
آن‌چه را که گزارش می‌دهیم شخصا بررسی کنند.
ویکی‌لیکس مانند خبرگزاری‌های سنتی گزارش‌هایی را منتشر می‌کند که رسانه‌های دیگر غالبا
از آن‌ها استفاده می‌کنند. ما این کار را تشویق می‌کنیم. ما معتقدیم که رسانه‌های جهان
باید هرچه بیشتر با یکدیگر هم‌کاری کنند تا اخبار را در اختیارمخاطبان بیشتری قرار
دهند.
تاکتیک‌های ویکی‌لیکس
می‌توان حرکت رسانه‌های و تاکتیک‌های مورد استفاده‌ی "جولیان آسانژ" را بسیار درست و قوی ذکر کرد و در این‌باره توضیح داد که وی تاکتیک‌های زیر را در دستورالعمل‌کاری خود قرار داده است و این یعنی یک برنده‌ی خبری بودن:
1.تاکتیک افشاگری 2) قطره‌چکانی اطلاعات 3) زمان‌بندی اطلاعات در زمان‌ها یا مقاطع خاصی نشت می‌کنند 4) اخذ بازخورد از اطلاعات.
در تاکتیک نشت هدایت‌شده‌ی اخبار اولا افشاگری صورت می‌گیرد، ثانیا بازخورد مطالب از جامعه‌ی مخاطب اخذ می‌شود. ثالثا با استفاده از روش زمان‌بندی قسمت‌های بعدی با استفاده از بازخورد قسمت‌های قبل در زمان مناسب بعدی افشاگری می‌شود.
می‌توان سناریوهای مطرح در مورد ویکی‌لیکس را این‌گونه خلاصه کرد:
1.نگاه خوش‌بینانه: با استفاده از فضای Web 2.0 و قوانین سوئد افشاگری و نشت اخبار و اطلاعات انجام شده‌است. ویکی‌لیکس در یک نگاه خوش‌بینانه، سایتی است که با استفاده از فضای Web 2.0، فضای آزاد رسانه‌ای در کشوری مثل سوئد که طبق قوانین آن افشاگری حداکثری را حمایت می‌کند و اطلاعات محرمانه از کانال‌های مختلف قصد افشا و برهم زدن فضای قدرت در صحنه‌ی دیپلماسی جهانی را داشته و مردم را نیز تشویق به نشت اطلاعات کشورهای خود می‌کند.
2.توهم توطئه: قدرت‌های بزرگ غربی مقدار کمی از اطلاعاتشان را منتشر کردند تا در ادامه و به شکل رایگان افرادی در دیگر کشورها برای آن‌ها جاسوسی کنند. در واقع ابتدا نوعی خودزنی کردند اما چون سیستم آن‌ها مقاوم‌تر از بسیاری کشورهای شکننده‌ی جهان است انتشار اطلاعات این‌چنینی باعث تضعیف بسیاری از کشورها می‌شود. در یک نگاه بدبینانه و بر اساس نظریه‌ی توهم توطئه می‌توان اظهار نمود که این سایت توسط قدرت‌های بزرگ غربی ایجاد شده تا اطلاعات کشورهای مختلف را که در گذشته از طریق جاسوس‌ها و عوامل اطلاعاتی کسب می‌نمودند، رصد، جاسوسی و افشا کند. با این نگاه این سایت یک شبکه‌ی جاسوسی اینترنتی رایگان برای غربی‌هاست که برای پنهان کردن خود در ابتدا کمی هم اطلاعات خود را افشاگری کردند تا صحنه‌ی افکار عمومی به ابعاد پشت پرده‌ی آن‌ها پی نبرد.
3.جهت کم کردن ردپای غرب در بسیاری از مسایل جهان: در همین راستا، افشای ۴۰۰ هزار سند فوق‌محرمانه و ۹۱ هزار صفحه از اطلاعات سری عراق و افغانستان تنها به جهت کم کردن ردپای غرب از این صحنه است.
4.جایگزینی بحران‌ها: قرار است جایگزین بحران‌ها شود. در واقع بحران ویکی‌لیکس باعث دور شدن توجه‌ها از مشکلات اقتصادی می‌شود. جایگزینی بحرانی با بحران دیگر.
از یک نگاه دیگر سناریویی است که در آن غرب می‌خواهد برای نجات از مهلکه‌ی اقتصادی با مجموعه‌ای از بحران‌های سیاسی آن را تغییر داده تا در یک فضای آرام اقتصادی به بازسازی شرایط خود بپردازد.
5 برهم زدن فضای سیاسی کشورهای جهان سوم برای برهم زدن نظم این کشورها سناریوی افشاگری در کشورهای جهان سوم پس از افشاگری غربی‌ها حرکتی است که در آینده دامن‌گیر این کشورها می‌شود. غرب به‌خوبی می‌تواند در فضای رسانه‌ای و غیرسیاسی مردم خود از این مهلکه فرار کند ولیکن در کشورهای جهان سوم که مردم طاقت این‌نوع افشاگری‌ها را ندارند با افشای سندی برهم زدن ساختار سیاسی خود را مطالبه می‌کنند (با این نگاه ویکی‌لیکس مسیری را برای برهم زدن فضای سیاسی کشورهای جهان سوم دنبال خواهد کرد.
اهمیت انتشار اطلاعات به‌صورت اصولی برای روزنامه‌نگاری، حکم‌رانی خوب و جامعه‌ای سالم
انتشار اطلاعات با پای‌بندی به اصول در گذشته، مسیر تاریخ را بهبود بخشیده، می‌تواند در زمان حال نیز چنین کند، و ما را به آینده‌ای بهتر رهنمون سازد.
چند دهه پیش، در سال 1971، در زمان جنگ ویتنام، پژوهشگری آمریکایی به نام دانیل الزبرگ در حال انجام خدمت دولتی به اسنادی دست پیدا کرد که جزییات برنامه‌ریزی نظامی و استراتژیک دولت آمریکا در تمام مدت جنگ در آن‌ها ثبت شده بود. این اسناد نشان می‌دادند که دولت آمریکا تا چه حد مردم کشور را درباره‌ی جنگ فریب داده بود. اما مردم و رسانه‌ها از این اطلاعات مهم و تکان‌دهنده هیچ خبری نداشتند. در حقیقت، دولت با استفاده از قوانین حفظ اسرار بر دروغگویی گسترده‌ی خود پرده می‌کشید. الزبرگ توانست با وجود این قوانین، و با قبول خطر شخصی، «اسناد پنتاگون» را به دست روزنامه‌نگاران و جهانیان برساند. اتهام‌های وارد شده به الزبرگ، سرانجام در دادگاه رد شدند. افشای «اسناد پنتاگون» جهان را تکان داد، دروغگویی دولت آمریکا را بر ملا کرد، از مدت جنگ کاست، و جان هزاران آمریکایی و ویتنامی را نجات داد.
قدرت درز اطلاعات با پای‌بندی به اصول برای بازخواست از دولت‌ها، شرکت‌ها و نهادهای دیگر به خوبی در تاریخ معاصر مشهود است. موشکافی مردمی، نهادهای مخفی‌کار را وادار می‌کند که به پیامدهای اخلاقی اعمال خود توجه کنند. اگر احتمال آن باشد که مردم متوجه شوند، کدام مسوول دولتی جرات خواهد کرد معامله‌ای مخفی و فسادآمیز انجام دهد؟ اگر نه‌تنها مردم یک کشور، بلکه همه‌ی جهان از طرحی سرکوب‌گرانه باخبر شوند، کدام دولت خواهد توانست آن طرح را به اجرا بگذارد؟ هنگامی‌که خطر رسوایی افزایش پیدا کند، عرصه بر توطئه‌گران، فاسدان، استثمارگران و سرکوب‌گران تنگ خواهد شد. دولت باز با ظلم مبارزه می‌کند. دولت باز فساد را افشا می‌کند و برمی‌اندازد. دولت باز موثرترین ابزار ترویج حکم‌رانی خوب است.
امروز که دولت‌های جبار بر بسیاری از کشورهای جهان حکومت می‌کنند، گرایش‌های جبارانه در دولت‌های دمکراتیک افزایش می‌یابند، و قدرت سازمان‌هایی که خود را پاسخ‌گو نمی‌دانند بیشتر و بیشتر می‌شود، نیاز به باز بودن و شفافیت از همیشه بیشتر است. ویکی‌لیکس می‌خواهد حقیقت را افشا کند. برخلاف روش معمول سازمان‌های اطلاعاتی دولتی، ویکی‌لیکس به‌عنوان یک رسانه و ناشر می‌کوشد با تکیه بر قدرت حقایق مکشوف به شهروندان توانایی بدهد که دولت‌ها و شرکت‌های فاسد را به بارگاه عدالت بکشانند.
ویکی‌لیکس با صندوق پستی ناشناس خود راهی پیش پای هر مسوول دولتی، دیوان‌سالار و کارمند شرکتی می‌گذارد که اطلاعاتی کوبنده را در اختیارش گذارد. اطلاعاتی که آن موسسه بخواهد آن را پنهان نگه دارد، اما مردم به دانستن آن نیاز داشته باشند. ویکی‌لیکس می‌تواند آن‌چه را که مخفی نگاه داشتنش عذاب‌وجدان می‌آفریند، و مخفی‌کاری نامشروع سازمانی قصد در اخفا آن دارد در اختیار جهانیان بگذارد.
جالب است که سازمان‌های دولتی در کشورهای مختلف کوشیده‌اند دسترسی به ویکی‌لیکس را ممنوع کنند. این پاسخ ابلهانه شبیه کار شترمرغی است که سرش را در شن پنهان می‌کند، با این خیال که دیگران او را نخواهند دید. رعایت موازین اخلاقی پاسخی بسیار بهتر خواهد بود.
دولت‌های ظالم، نهادهای سرکوب‌گر و شرکت‌های فاسد باید به وسیله‌ی دیپلماسی بین‌المللی، قوانین آزادی اطلاعات، و حتی انتخابات، زیر فشار قرار گیرند. نیروی بسیار بزرگتری باید بر آنان فشار وارد کند -وجدان مردم آن کشور یا کارکنان سازمان.
اطلاعات به‌عنوان ابزار و شیوه‌ای مهم در به‌کارگیری دیپلماسی عمومی
اطلاعات در زمینه‌ی دیپلماسی عمومی نقش مهمی را ایفا می‌کند چراکه انتقال اطلاعات و ارایه‌ی تصویر مثبت از کشورها بخشی از دیپلماسی عمومی را تشکیل می‌دهد. اطلاعات قدرت است و امروز بخش اعظم مردم جهان به این قدرت دسترسی دارند. دیگر گذشت آن روزها که گروه‌های کوچکی از مقامات و کارمندان وزارت امور خارجهی آمریکا سوار بر جیپ می‌شدند و به کرانه‌های آمریکای لاتین و دیگر مناطق دوردست دنیا می‌رفتند تا فیلم‌های حلقه‌ای را برای مخاطبان محدودی به نمایش بگذارند.
پیشرفت‌های فن‌آوری به کاهش چشم‌گیر هزینه‌های پردازش وانتقال اطلاعات منجر شده است. نتیجه‌ی این تحولات انفجار اطلاعاتی است که یک پارادوکس وفور ایجاد کرده است. وفوراطلاعات به کم‌بود توجه منجر می‌شود زمانی که افراد غرق در انبوه اطلاعات پیش روی خود هستند به سختی چیزی را که بر آن تمرکز می‌کنند می‌توانند تمییز دهند. توجه به اطلاعات به منبع نایابی تبدیل می‌شود و آن‌هایی که می‌توانند از به‌هم‌ریختگی و آشوب اطلاعات ارزشمند را تشخیص و تغییر دهند قدرت را به دست می‌آورند.
هدف کارگزاران دیپلماسی رسانه‌ای در خصوص افکار عمومی و دولت‌های فرامنطقه‌ای عبارت است از:
•بدبین‌سازی افکار عمومی و دولت‌ها علیه حاکمیت آماج
•اعمال فشارهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی علیه کشور آماج توسط دولت‌های جهان
•عدم مبادلات فرهنگی بین کشور آماج و دیگر کشورها
•توجیه رفتارهای کشور کارگزار علیه کشور هدف
برای این دو نشان‌گاه، کارگزاران دیپلماسی رسانه‌ای از خبرگزاری‌های جهانی و شبکه‌های خبری تلویزیونی بهره می‌گیرند که در بخش خبرگزاری‌ها می‌توان به چهار خبرگزاری رویترز، فرانس‌پرس، آسوشیتدپرس و یونایتدپرس اشاره کرد و از شبکه‌های تلویزیونی جهانی به فاکس نیوز، سی.ان.ان.، بی.بی.سی. و یورونیوز اشاره داشت. هرگونه اطلاعات و اخباری را که این خبرگزاری‌ها و شبکه‌های خبری پخش کنند به‌عنوان رسانه‌های نخبه مورد استفاده تمامی رسانه‌های جهانی حتی کشور هدف قرار می‌گیرد و به‌عنوان اخبار مهم پخش می‌گردد.
در رابطه با ابزارهای دیپلماسی رسانه‌ای در عملیات روانی باید گفت که تلویزیون‌ها مهمترین ابزار هستند.
مطبوعات به صورت مستقیم بر کشور آماج تاثیر ندارد، اینترنت هرچند پدیده‌ای جدید است ولی رسانه‌ای تاثیرگذار در دیپلماسی رسانه‌ای محسوب می‌شود. اینترنت به‌عنوان یک رسانه‌ی متکثر شناخته می‌شود که صدها هزار سایت از جمله ویکی‌لیکس در آن وجود دارد و دسترسی به همه‌ی آن‌ها برای همگان ممکن است ولی فضای اینترنت به نحوی است که شهروندان جهان از سایت‌های جهانی هم‌چون سی.ان.ان.، بی.بی.سی.، الجزیره و غیره که برای همگان شناخته شده است بهره می‌گیرند. بنابراین سایت‌های خبری می‌توانند به‌عنوان یک عامل تاثیرگذار جهانی شناخته شوند و در عملیات روانی، اطلاعاتی به نفع کشور مبدا و به ضرر کشور مقصد منتشر ساخته و جهانیان را به سمت موردنظر سوق دهند.
دیده شده است که به دلیل تبلیغات زیادی که برای ویکی‌لیکس شده است و این موضوع که خبرهای درج‌شده، از لحاظ صحت و سقم مورد بررسی قرار می‌گیرد، توانسته است ،در افکار عمومی جهانیان تاثیر خود را داشته باشد.
نتیجه‌گیری
در دنیای معاصر و عرصه‌ی حاکمیت فن‌آوری، رسانه‌ها بار اصلی دیپلماسی را بر دوش دارند. به‌طوری که حجم قابل توجهی از مراودات دیپلماتیک و پیام‌های سیاسی از مقابل دیدگان مردم دنیا عبور کرده و به رهبران سیاسی و تصمیم‌گیرندگان می‌رسد. دریافت‌کنندگان نیز متقابلا پاسخ‌های خود را در بسته‌های رسانه‌ای آماده کرده و برای طرف مقابل ارسال می‌کنند.
گروهی بر این باورند که رسانه‌هایی چون ویکی‌لیکس بر رفتار و تصمیم سیاست‌مداران تاثیرگذار بوده و گروه دیگرمعتقدند که این سیاست‌مداران هستند که می‌توانند رسانه‌ها را جهت بخشند.
با توجه به آن‌چه که عنوان شد، دیپلماسی می‌تواند از رسانه‌ها به‌عنوان یکی از ابزارهای مورد نظر خود بهره بگیرد و با استفاده از رسانه‌ای مانند ویکی‌لیکس به اهداف و نیات خود نایل شود.
فهرست منابع
1.نویسنده قربانی رضا - ویکی‌لیکس شیوه‌ای جدید در جنبش اعتراضی - مدیریت و اقتصاد رسانه
2.احدی افسانه - اهمیت پدیده‌ی ویکی‌لیکس در عصر جدید - پژوهشکده‌ی تحقیقات راه‌بردی
3.معاونت پژوهش‌های سیاست خارجه - ابعاد و پیامدهای انتشار اسناد وزارت امور خارجهی آمریکا توسط سایت ویکی‌لیکس - پژوهشکده‌ی تحقیقات راه‌بردی
4.سجادپور سیدمحمدکاظم - تکنولوژی، دیپلماسی و امنیت ملی در اسناد ویکی‌لیکس - سایت دیپلماسی ایران
5.روزنامه‌ی اعتماد - شماره‌ی 3023 - تاریخ 93/5/13 صفحه‌ی اول
6.دکتر حسن بشیر- تحلیل گفتمانی رسانه های بیگانه در مورد سایت ویکی لیکس –شماره نهم ماهنامه مدیریت ارتباطات
